بلاگ معماری خوب

در بلاگ معماری خوب آخرین اخبار مربوط به جامعه ، آموزش ها ، منابع مفید و بسیاری موضوعات دیگر را خواهید یافت! با استیکرها به اخبار واکنش نشان دهید و از آن لذت ببرید!
تصویر پایین

گزارش برگزاری سومین نشست معماری خوب

سومین نشست طرح ” معماری خوب”  با موضوع روند طراحی در تاریخ 25 اردیبهشت ماه 1397 با حضور جمع کثیری از علاقمندان به این حوزه در محل خانه وارطان برگزار شد .

نشست معماری خوب در ابتدا با ارائه بیانیه و برنامه های طرح ” معماری خوب ” با موضوع ارتقاء کیفیت زندگی از طریق افزایش آگاهی عمومی نسبت به معماری  از طرف نوید گنجی ؛ بنیانگزار و سرپرست این طرح / موسسه مطالعات راهبردی معماری ، آغاز  و  پس از آن فیلم گفتگو با مردم که توسط تیم طرح معماری خوب و با تمرکز بر زوایای دید گوناگون جامعه نسبت به این مهم تدوین و ضبط شده بود ، در حضور مخاطبان پخش شد . در این گفتگو مردم به مسائلی از جمله زیبایی ، حس نوستالژی یک بنا ، استحکام و … به عنوان آیتم های یک معماری خوب اشاره داشتند.

801fc162-5334-4289-ae22-3bbd172c66d3

سپس به عنوان نخستین سخنرانی ، دکتر حمید ناصر خاکی روند طراحی در شکل گیری یک معماری خوب را اینگونه بیان نمودند که  به طور کلی جایگاهی برای تعریفی از کانسپت که معمار،  امروزه به اصطلاح منتظر باشد تا ایده ای به ذهنش جرقه بزند و از آن بهره بگیرد دیگر وجود نداشته و اطلاعات کثیری در قالب یک پروژه در اختیار معمار است تا به یک معماری خوب دست پیدا نماید ، البته ایشان معنای معماری خوب را به طور کلی امری نسبی دانسته و  تغییر خطوط و جایگاه معماری در جامعه امروز را خطاب به معماران اینگونه بیان داشتند که (( دغدغه معماری امروز فقط تأسیس یک آتلیه و طراحی یک‌خانه‌ی مسکونی نبوده و مردم در رشته های گوناگون همگام با معماران سعی در ایجاد خطوطی دارند که به مرور زمان معماری کردن به شکل امروزی از بین خواهد رفت و مردم خودشان فضای مورد علاقه خود را با ابزاری که تکنولوژی مسیرش را هموار خواهد کرد ، طراحی کرده و میسازند )) . دکتر خاکی همچنین به ارائه مقایسه ای از روند و فرآیند طراحی در حوزه های دیگر امروزی نسبت به معماری پرداختند و در این باره به نمونه های موردی ای اشاره داشتند.

Untitled-1

پس از اتمام سخنرانی دکتر حمید ناصر خاکی ، گفتگوی  از پیش ضبط شده ای با مهندس کیوان خسروانی؛ معمار و طراح لباس پخش شد که بیانگیر دیدگاه ایشان نسبت به ایجاد یک معماری خوب در بستر یک کشور بود ؛ کیوان خسروانی سعی داشت روند تاریخی ای را از شکل گیری یک معماری درست و مولفه های آن در جامعه بیان نماید که اساسا یک معماری خوب در پاسخ به سوالاتی  همانند معمار چه نقشی ایفا میکند؟ چه تأثیراتی در بستر جامعه میگذارد؟  معمار خوب کیست؟ چه کسی معمار خوب را تعیین می‌کند؟ سنت راهنماست یا مانع؟ و …. حاصل میشود . ایشان همچنین معماری خوب را محصول یک تعامل درست از فرهنگ ، مردم و رفتار اجتماعی آنها دانسته و بر عدم وجود سلیقه عمومی نسبت به معماری در کشور ایران که حاصل یک روند و خلاء تاریخی است ، تاکید و انتقاد داشتند و آن را یکی از دلایل عمده معماری مخرب در جامعه امروزی ایران دانستند.

d8419b6c-738d-4439-b121-bc71c8415001

سپس دکتر داراب دیبا، معماری را در چارچوب یک اندیشه جهانی بررسی نموده و بیان داشتند که معماری هر منطقه  از جهان خلاء هایی مختص به خود را دارد که علل مختلفی مانند خواسته مردم، سنت پرستی یا در مقابل طرفداران بدعت گزاری، اقتصاد و تصمیمات قدرتمندان منطقه باعث نقص معماری در آن مناطق شده است. ایشان یکی از معضلات معماری امروز ایران را تمرکز بیش از حد جامعه بر نوستالژی های ذهنی دانسته و تعصبات ذهنی را به عنوان یکی از دلایل عقب ماندگی معماری ایران بیان داشتند. همچنین دکتر دیبا یک معماری اندیشمندانه را حاصل توجه مردم به فضای زیست و تعامل معماران با پیش زمینه های ذهنی جامعه و نه در دام آن افتادن دانستند.

7debd472-cbd5-4cf7-911e-51c464e21993

در ادامه مهندس میر حسینی ابتدا در مورد کارفرمایانی که مانع از بوجود آمدن معماری خوب شده اند انتقاداتی کردند و در مورد پروژه هایی که تحت عنوان پل ساخته می شدند در قیاس با پل طبیعت بیان داشتند که به عنوان بیلبورد های تبلیغاتی بهره برداری میشدند نه به عنوان فضای اجتماعی . همچنین مهندس میرحسینی در ادامه معماری خوب را روایت گر گونه ای از معماری دانستند که  مخاطب را راضی کند و  بتواند احساسی در او  ایجاد نموده و از نگاه کلان به ریشه های شهرها که معماری را شکل می دهند ، بپردازد. وی در ادامه افزایش آگاهی مردم از معماری را راهکاری برای رسیدن به معماری خوب دانستند.

در ادامه نشست معماری خوب ، نتایج نخستین مسابقه و چالشی که برای فراهم آمدن بستری جهت تولید محتوای بدیع و نو در زمینه چیستی معماری خوب و راه نیل به آن شکل گرفته بود ، توسط صاحبان ایده در مدت 3دقیقه ارائه شده و سخنرانان نظرات خود را پیرامون آن ایده ها انتقال دادند.

c692fec0-482a-44c8-aced-1031bb44b083-768x431

در بخش آخر نیز نشست معماری خوب زمینه ساز شروع چالشی شد که به منظور انتقال دیدگاه مردم نسبت به معماری به معماران توسط تیم طرح ” معماری خوب ” تدوین شده بود که در این بخش از سه سخنران دعوت شد تا  به پرسش هایی پیرامون موضوع معماری و مردم که از پرسشنامه های طرح معماری خوب بدست آمده بود پاسخ داده و نظر خود را این خصوص ارائه نمایند که ادامه دکتر ناصرخاکی ،معماری خوب را موضوع بسیار پیچیده و نسبی دانستند و دیدگاه مردم در مورد معماری را در دو ردیف دسته بندی کرده که دسته‌ی اول را افرادی درگیر نوستالژی و حس و دسته دوم را افرادی که فاقد پاسخ مناسب به نیاز های مردم هستند ، توصیف نمودند. همچنین دکتر دیبا نیز در پاسخ به سوال ایده آل مردم نسبت به یک معماری خوب ، مقایسه ای میان معماری سویس و ایران انجام دادند و بر در خدمت بودن فضای معماری برای مردم در کشور های توسعه یافته تاکید داشتند که این امر در ایران وجود ندارد ؛در تکمیل صحبت های دکتر دیبا، دکتر ناصرخاکی در مورد شعر « frost» به نام (the road not taking)  اشاره داشتند و مطابق آن شعر بر لزوم بازگشت معماری ایران برای دریافت آنچیزی که به دلیل سرعت زیاد موفق به حل آن در دایزه معماری نشده است تاکید داشتند .در ادامه مهندس میر حسینی با رجوع به گذشته مثالی از یک پل چوبی آورندند بیدن شرح که (( در دوران کودکیم پل چوبی ای بود که راه آب را می بست و از روی این پل گذر می کردم و ماهی هایی که راه طولانی را طی میکردند از روی این پل می پریدند و امروزه هیچ ماهی ای در آنجا پیدا نمیشود و این حس کامل از بین رفته است و این یک معماری بود که از بین رفت مانند مثال های بیشمار دیگر )) . به عنوان سوال آخر در پاسخ به اینکه کارفرمایان به عنوان یک معمار از شما چه خواسته ای دارند و شما چگونه به آن پاسخ میدهید ؟ دکتر ناصرخاکی به شکل انتقادی اظهار داشتند معمولا کارفرمایان رویکردشان حول این سه موضوع است؛  یک ؛ سه گزینه ارائه دهید تا ببینیم کدام بهتر است ، دو ، رایگان طراحی میکنی ؟!  دقت کنید پروژه روی بیلبورد ها برود!

image2

به عنوان حسن ختام نشست، تندیسی از طرف تیم طرح ”  معماری خوب”  به سخنرانان اهدا شد.

در نکوداشت فرهاد احمدی

حدود 4 سال پیش یعنی سال 1395 موسسه مطالعات راهبردی معماری ایران مجله ای آنلاین تحت عنوان برساو داشت که به موضوع معماری پایدار میپرداخت ، در این مجله که شماره نخست آن تحت سردبیری اتابک حمیدی منش منتشر و دومین شماره آن زیر نظر و سردبیری ساناز خداداد قرار بود منتشر شود بخشی برای معرفی معماران سرشناس در حوزه معماری پایدار اختصاص یافته بود ، بنابراین در  دومین شماره از این مجله گفتگویی مفصل با معمار فرهاد احمدی داشتیم که در دو بخش معرفی اثار و معرفی شخص معمار صورت گرفته بود ، البته این مجله هیچگاه منتشر نشد اما با توجه به درگذشت این معمار برجسته تصمیم گرفتیم در دو بخش گفتگو و معرف آثار را برای نخستین بار ارائه دهیم. اگرچه متن این گفتگو مرتبط با 4 سال گذشته است اما میتوان گفت یکی از دست اول ترین گفتگو های منتشر شده از این معمار مهم کشورمان است که به طور شفاف و مستقیم به معرفی خود و آثارشان پرداخته اند .

بخش نخست که بیشتر اختصاص به معرفی آثار ایشان تا سال 1395 از زبان فرهاد احمدی میباشد از لینک زیر قابل دریافت است .

قابل ذکر است که این گفتگو توسط ساناز خداداد و نوید گنجی صورت گرفته است .

دریافت متن گفتگو با فرهاد احمدی _ بخش نخست

سومین وبینار هبیتان برگزار شد

پروژه هبیتان به عنوان مجموعه متمرکز روی طراحی مقرون به صرفه در طرح معماری خوب  با توجه به لزوم ارتقاء اگاهی و دانش عمومی در زمینه طراحی مقرون به صرفه و معرفی پروژه های موفق در این زمینه اقدام به برگزاری وبینار های خود با موضوع خانه های مقرون به صرفه نموده است که در صدد است تا با برگزاری سلسله نشست های بازخوانی تجارب و تبادل نظر، نگاهی عمیق تر به مسئله مسکن مقرون به صرفه و ملزومات آن داشته باشد. این سلسله نشستها با محوریت تفکر انتقادی، تبادل دیدگاه ها و بررسی تجارب پیشین در حوزه های بحران از جمله زلزله، سیل، مهاجرت و وضعیت اقتصادی ابتدا با معرفی سخنران کلیدی مفاهیم مهم و مرتبط با حوزه ها را مطرح کرده و در ادامه سخنرانان دیدگاه و تجریات شخصی خود را پیرامون این موضوع برای مخاطبین بیان مینمایند .

• برنامه  وبینارها
بررسی سیاست های کلی معماری در مواجهه با بحران
بررسی تجربیات صورت گرفته در زمینه معماری در مواجهه با بحران
بررسی رویکردهای نوین معماری در مواجهه با بحران در دیگر کشورها

+  سومین وبینار با موضوع خانه های مقرون به صرفه

تاریخ و ساعت برگزاری : پنج شنبه 15 ابان 99  ساعت 19.00

سخنرانان :

معمار محمدرضا قانعی  ؛ مدیرعامل مهندسین مشاور پلشیر و بنیانگزار موسسه فرهنگی ایوان
معمار شهرزاد رمضانی  ؛ پژوهشگر در زمینه معماری پایدار (بطور خاص معماری خاک)

همچنین جلسه پرسش و پاسخ نیز در انتهای وبینار برگزار خواهد شد.

فرم برای رزرو در وبینار هبیتان 

برای رزرو ورود به این وبینار لطفا فرم موجود در لینک زیر را پر نمایید .

و در روز وبینار به لینک زیر مراجعه نمایید.

https://www.skyroom.online/ch/goodarchpro/habitan

پسوم متنی ساختگی

پروژه احیای خیابان انقلاب تهران؛ خیابانی که به‌ گفت‌وگو میان مردم کمک می‌کند

نام یکی از پروژه‌های معماری ایران در فهرست بیست نامزد جایزه معماری آقاخان به چشم می‌خورد. معماران و دست‌اندرکاران این پروژه در این گزارش درباره ابعاد مختلف پروژه پیرایش و احیای خیابان انقلاب سخن می‌گویند. پروژه‌ای که سال ۹۳ در قالب همکاری مشترک میان یک شرکت معماری و سازمان زیباسازی شهر تهران کلید خورد. این پروژه توانست بخشی از نمای بصری خیابان انقلاب، یکی از اصلی‌ترین خیابان‌های پایتخت ایران را تغییر دهد.

امیر مسعود انوشفر سرپرست پروژه احیای خیابان انقلاب در کنار دو همکارش، عبدالعظیم بهمنیار، سرپرست تیم معماری و محدثه میر دریکوندی، سرپرست تیم مرمت در این پروژه فعالیت دارند.

امیر مسعود انوشفر، معمار و طراح شهری درباره این پروژه می‌گوید: «تهران شهری کهن است که به نوسازی بنیادین نیاز دارد. ما شیوه‌ای را برای نوسازی شروع کردیم که شهروندان هم در آن مشارکت دارند تا بتوانیم با هم کار کنیم. چون مدیران شهری هرگز نمی‌توانند به تنهایی کار نوسازی تهران را انجام دهند.»

مذاکره با شهروندان برای حذف زواید شهری
محدثه میر دریکوندی درباره دشواری‌های پیش روی آنها برای مذاکره و گفت‌وگو با مردم در اجرای این پروژه می‌گوید: «برخی از مشکلات به خاطر برطرف کردن زواید در بناهای خیابان انقلاب به وجود می‌آمد که بسیاری از آنها هم تخلف بود. خیلی‌ها هم به علت عدم آگاهی در برابر تغییر مقاومت می‌کردند. با این حال کار پیش رفت و توانستیم با مذاکره و گفت‌وگو با مردم و کسبه تغییرات سازنده‌ای در بناها ایجاد کنیم.»

عبدالعظیم بهمنیار در همین زمینه تصریح می‌کند: «اهداف ما طراحی بنا با هدف بازگشت به اصالت خود بنا بود. اینکه اثر مربوط به چه دوره‌ای بوده و نیازمند چه تغییراتی است.»

خیابان انقلاب به افزایش گفت‌و‌گو بین مردم کمک می‌کند
یکی از شهروندان که بنایی در راسته خیابان انقلاب را با هدف تخریب و ساخت بنای تازه خریده بود حالا با همراهی کارشناسان این پروژه و مرمت همان سازه قدیمی به نتایج مثبتی رسیده است.

او می‌گوید: « ساختمان را برای خراب کردن خریدیم اما با تغییر فکری که در ما به وجود آمد حالا این بنا هم هم زیبا شده و هم از نظر درآمدی تغییری برای ما به وجود نیامد.»

حامد رضایی، معاون فنی سابق سازمان زیباسازی شهر تهران نیز به اهمیت راسته فرهنگی انقلاب و وجود کافه‌ها در آن برای ایجاد بستر گفت‌وگو میان شهروندان تاکید کرده و می‌گوید: «با توجه به تعداد کافه‌هایی که در این محل راه افتاده، این خیابان محل نشست و برخاست مردم شده و گفت وگوی زیادی شکل می‌گیرد. جامعه ایران به گفت و گو نیاز دارد. این خیابان به افزایش گفت و گو بین مردم کمک می‌کند.»

یکی از گران‌ترین جوایز معماری جهان
تا چندی دیگر تکلیف برنده جایزه معماری آقاخان مشخص خواهد شد. این جایزه یکی از گران‌ترین جوایز معماری در جهان به شمار می‌آید و ارزش آن یک میلیون دلار است. پروژه‌های معماری ارایه شده به بنیاد آقاخان علاوه بر برخورداری از استانداردهای معماری باید نمایانگر حضور پررنگ اسلام باشند.

سازمان زیباسازی شهرداری تهران در وبسایت خود در توضیح و تشریح پروژه مرمت و پیرایش شهری خیابان انقلاب نوشت «پروژه پیرایش و آرام‌سازی پهنه خیابان انقلاب اسلامی با ماموریت آراستگی نما، منظر و پیاده محوری از اردیبهشت سال ۹۳ آغاز شد. پیرایش و حذف زوائد بصری جداره‌ها، شست و شو، پاکیزگی و بهسازی نمای ساختمان‌ها، ساماندهی تابلوهای کسب و کار و اولویت بخشی پیاده بر سواره از جمله اقداماتی است که توسط سازمان زیباسازی در این محور انجام شده است.»

در این گزارش همچنین آمده که در محدوده این پروژه «۵۳ خانه قدیمی ارزشمند داریم که مالکین از ارزش آن بی‌خبر هستند و بعد از مرمت، تازه به ارزش آن پی می‌برند. اکثر مالکان قصد خراب کردن این خانه‌ها و ایجاد ساختمان‌های چندطبقه جای آن را داشتند، اما زمانی که به همت سازمان زیباسازی این خانه ها از زیر غبار درآورده شد، تازه فهمیدند چه ارزشی دارند. الان مالکان اجازه تعویض یک پنجره را هم نمی‌دهند و می‌خواهند که به جای تعویض مرمت شود.»

پروژه خیابان انقلاب و احیای بناهای آن موجب شده که آرامش بصری بیشتری در این بافت شلوغ شهری حاکم شود.

احیای خیابان انقلاب
احیای خیابان انقلاباحیای خیابان انقلاباحیای خیابان انقلاب
احیای خیابان انقلاب
منبع : euronews ، akdn.org

دومین وبینار خانه های مقرون به صرفه

پروژه هبیتان به عنوان مجموعه متمرکز روی طراحی مقرون به صرفه در طرح معماری خوب  با توجه به لزوم ارتقاء اگاهی و دانش عمومی در زمینه طراحی مقرون به صرفه و معرفی پروژه های موفق در این زمینه اقدام به برگزاری وبینار های خود با موضوع خانه های مقرون به صرفه نموده است که در صدد است تا با برگزاری سلسله نشست های بازخوانی تجارب و تبادل نظر، نگاهی عمیق تر به مسئله مسکن مقرون به صرفه و ملزومات آن داشته باشد. این سلسله نشستها با محوریت تفکر انتقادی، تبادل دیدگاه ها و بررسی تجارب پیشین در حوزه های بحران از جمله زلزله، سیل، مهاجرت و وضعیت اقتصادی ابتدا با معرفی سخنران کلیدی مفاهیم مهم و مرتبط با حوزه ها را مطرح کرده و در ادامه سخنرانان دیدگاه و تجریات شخصی خود را پیرامون این موضوع برای مخاطبین بیان مینمایند .

• برنامه  وبینارها
بررسی سیاست های کلی معماری در مواجهه با بحران
بررسی تجربیات صورت گرفته در زمینه معماری در مواجهه با بحران
بررسی رویکردهای نوین معماری در مواجهه با بحران در دیگر کشورها

+  دومین  وبینار با موضوع خانه های مقرون به صرفه

تاریخ و ساعت برگزاری : پنج شنبه 30 مرداد ساعت 19.00

سخنرانان :

معمار محمد سعید ایزدی ؛ مدیرعامل سابق شرکت بازآفرینی شهری   / موضوع : مسکن در استطاعت
معمار فرامرز پارسی ؛ معمار و ایده پرداز احیاء بافت های فرسوده غیر شهری همانند روستای اصفهک و …

همچنین جلسه پرسش و پاسخ نیز در انتهای وبینار برگزار خواهد شد.

فرم برای رزرو در وبینار هبیتان 

برای رزرو ورود به این وبینار لطفا فرم موجود در لینک زیر را پر نمایید .

معمار ؛ استراتژیستِ یک شهر

توضیحات رویداد : 

ما در طرح معماری خوب  معتقدیم معمار جایگاهی فراتر از طراحی یک ساختمان دارد و همواره دارای قابلیت هایی است که میتواند در قالب یک استراتژیست ابزار خود را در تدوین و توسعه ارزش های افزوده برای جامعه هدف به کاربرده ودر نهایت او را نه تنها یک معمار ، بلکه  ” استراتژیست یک شهر” بنامیم ؛ زمانی که لایه های مختلف یک شهر، جامعه و فرهنگ آن  را بشناسد، روشهای مواجهه با چالش ها را بداند و تصمیمی همه جانبه در انتخاب بهترین روش برای بازآفرینی کیفیات جامعه اتخاذ کند، آن زمان جایگاه او نه تنها به عنوان یک معمار ، بلکه به عنوان یک کنشگر مهم جامعه تثبیت خواهد شد .

این فرآیند چالش اصلی این رویداد است. ما در این کارگاه یک فرآیند تدوین استراتژی و طراحی را  با در نظر گرفتن ارزش های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه با رویکرد طراحی مبتنی بر پتانسیل های نهفته در زمینه طرح مورد بحث برای ارتقاء جایگاه معمار و ذی نفعان حوزه معماری تدوین و طراحی نمودیم . لذا جنبه های گوناگون برخورد با یک محور شهری را خواهیم شناخت ، با چالش های احتمالی مواجه می شویم، 3 بلوک ساختمان حائز اهمیت در محور را مطابق استراتژی و سناریو خلاق هر گروه  تغییر کاربری میدهیم ودر نهایت  در طول  یک کارگاه سه روزه  هر گروه سلسله ای از استراتژی ها ، سناریو و ارزش افزوده های  خلاقانه و کارا به همراه مستر پلان طراحی شده مطابق آن خواهد داشت.

تدوین استراتژی جدید در این کارگاه به چه معناست ؟ تدوین و توسعه ارزش های افزوده اقتصادی ، فرهنگی ، اجتماعی و زیست محیطی با یک کاربری نواورانه برای محورشهری موضوعه .

این ورکشاپ به گونه ای طراحی شده که مناسب دیسیپلین های معماری و شهرسازی بوده و روند آموزشی آن به گونه ای تدوین شده است که سیاست ها و تقاضای شهرداری منطقه 12 تهران به منظور بازآفرینی این محور در ابتدا مطرح ، سپس پرشیا قره گزلو و مهرداد زواره محمدی روش های ایجاد ارزش های افزوده را در لایه های گوناگون بازآفرینی با برخورد طراحانه  بررسی  خواهند کرد ، تکنیک های  شناخت و برداشت ابعاد فرهنگی ، اجتماعی وکارکردی فضا توسط استاد کارگاه آموزش داده میشود و به بازدید و شناخت میدانی خواهیم پرداخت. در روز دوم دکترشادناز عزیزی و دکتر امیرمسعود انوشفر تجارب خود را در احیاء و بازآفرینی شهر بیجار و محور انقلاب شهر تهران به عنوان نمونه های موفق این عرصه مطرح و به بازخوانی آن خواهند پرداخت وسپس ورکشاپ روند عمومی خود را برای دستیابی به سناریو مشخص خلاقانه و طراحی بعضی از خرد فضا ها روی مستر پلان ادامه خواهد داد .

در انتهای روز سوم سناریوو استراتژی های طراحی شده توسط هیئت ژوری ای متشکل از معاونت شهرداری منطقه 12 تهران ، اساتید کارگاه و معماران صاحب نظر در این عرصه  ارزیابی خواهد شد .

تلاش ما در فرآیند سه روز ورکشاپِ معمار ؛ استراتژیستِ یک شهر آن است تا معمار بتواند به هر پروژه خرد و کلان مقیاس خود به عنوان یک فرصت حائز اهمیت برای فرصت سازی در شهر و توسعه اجتماعی بنگرد و از آن بهره بگیرد.

ورکشاپ نخست معماری خوب  در یک جمله چیست ؟ 

ورکشاپ نخست معماری خوب سعی دارد به مدت سه روز معمار را در جایگاه یک استراتژیست شهری قرار دهد و شرکت کنندگان را  با حضور  و کنش در یک کالبد واقعی به حل مسئله و تدوین استراتژی های بازافرینی آن کالبد به استراتژیست های شهری از طریق دانش معماری و دیسیپلین های میان رشته ای مبدل سازد .

زمان و مکان برگزاری کجاست و اطلاعات دقیق تر چطور میتوانم دریافت کنم ؟

زمان این ورکشاپ 17 الی 19 مرداد 1398 میباشد که روز نخست در عمارت کاظمی ها واقع در محله عودلاجان و روز دوم و سوم در کارخانه نوآوری های وی برگزار میگردد. ؛ پر کردن این فرم به منزله اعلام حضور و دریافت 7 درصد تخفیف برای حضور در این ورکشاپ میباشد و جزییات ورکشاپ اعم از سخنرانان ، اساتید و زمان دقیق طبق برنامه از پیش تعیین شده روز سه یکشنبه 9 مرداد 1398 از طریق رسانه های طرح معماری خوب و موسسه مطالعات راهبردی معماری اطلاع رسانی خواهد شد .

 معرفی سخنرانان و اساتید ورکشاپ :

استاد کارگاه : 
دکتر مهدی امیدی
دکتری طراحی شهری ؛ مدرس دانشگاه

مدیر کل اسبق دفتر طرح های شهر ی وزارت راه و شهرسازی

سخنرانی :

دکتر امیر مسعود انوشفر : معمار ؛  نامزد دریافت جایزه آقاخان 2019

بازخوانی تجربه بازآفرینی محور انقلاب شهر تهران

دکتر مصطفی حسینی : معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری شهرداری منطقه 12 شهر تهران

باید ها، نباید ها و سیاست های بازآفرینی کیفی محور پامنار

مهرداد زواره محمدی : معمار ، عضو کمیته‌ی معماری و طرح‌های شهری شورای شهر تهران

روش های ایجاد ارزش افزوده طراحانه برای یک پروژه در بستر شهر

دکتر شادناز عزیزی : عضو و فعال شبکه راه حل های توسعه پایدار سازمان مللبازخوانی تجربه بازآفرینی شهر بیجار

پرشیا قره گزلو : معمار، طراح غرفه ایران در بینال معماری ونیزلایه های اجتماعی ، اقتصادی و محیط زیستی شهر ؛ راه حل های طراحانه

برای ثبت نام ، اطلاعات بیشتر و زمانبندی به لینک زیر مراجعه نمایید : 

https://evand.com/events/goodarchworkshop
Good Architecture Workshop2

بادگیر ؛ یک عنصر اقلیمی یا یک کاراکتر اجتماعی ؟!

139408201430504616493644

مهندس سید محمد بهشتی ، یکی از تئوریسین ها و معماران بنام و شناخته شده معماری میباشد  که علاوه بر حضور در مسئولیت های گوناگون دولتی در زمینه میراث فرهنگی و هنری ایران ، همواره تحقیقات و تئوری های بسیاری در حوزه معماری و شهرسازی این مرز و بوم ، نشر داده است ، وی که معماری ایران را از بن شناخته و کند و کاو کرده است، و سعی دارد آن را به لحاظ تکنیکی و فضایی  به جامعه معماری کشور نیز بیاموزد ، فعالیت های گسترده ای نیز در ابعاد متفاوت معماری ایرانی در قالب خانه و عملکرد های شاخص در معماری و شهرسازی ایران داشته است ، این تسلط همه جانبه سید محمد بهشتی به معماری و هنر ایران ، ما را بر آن داشت تا از او بخواهیم مسئله بادگیر را در بازه شخصیتی و عملکردی آن ، برای ما باز کرده و توصیف نماید.

در پایین میتوانید مصاحبه ما را با او بخوانید.

+  گفتگو توسط سجاد عسگری و نوید گنجی انجام پذیرفته است .

  • آقای مهندس بهشتی ، ما سعی داریم سیر تحول و چیستی بادگیر را در این مصاحبه بررسی نماییم ، لذا لطفا به عنوان سوال نخست ، اقلیم تهران را به طور کلی شرح دهید .

دشت تهران یکی از ویژگی هایی که دارد این است که چند اقلیم در آن واقع شده است،  شرایط اقلیمی کویری را در جنوب تهران ، شرایط کوهپایه ای را در بالای تهران و شرایطی که در دشت واقع میشدند در میانه تهران داریم. یعنی شما  اگر بالای برج میلاد بیاستید میتوانید یک بخش قابل توجهی از تنوع اقلیمی در ایران را تماشا کنید ، مثلا ما سالهایی را داشتیم که در جنوب شرقی تهران خشکسالی بوده ،در صورتی که در جنوب غربی ،تهران آبسال بوده است ، یعنی شما تنوع طبیعی زیادی در دشت تهران مشاهده میکنید ، خب این از جهت وضعیت آب و هوایی است ، از جهت مختصات طبیعی ای که در دشت تهران وجود دارد ، دشت تهران دشتی است که تشکیل شده از لایه های ابرفتی ای  در طول هزاران سال از دره های هفتگانه ای است که در شمال تهران است ، سیلاب هایی که در طول چند صد سال آمده ، این دشت آبرفتی را ایجاد کرده است ، هرچقدر شما به شمال تهران بروید ، این آبرفت ها درشت دانه تر میشوند ، مثلا در منطقه یک تهران در زمین قطعات درشت تر سنگی پیدا میشود  ، به میانه که میایید تپه هایی میبینید از تپه های لویزان تا چیتگرکه شن و ماسه است و در اثر همین رسوب گذاری ها ایجاد شده است . به عبارتی میتوان گفت این تپه ها، چین خوردگی زمین نیستند، بلکه رسوباتی هستند که در اثر همین سیلاب ها که پس از آخرین دوره یخبندان جریان پیدا کرده اند و ناشی از باد و باران و امثال اینها شکل پیدا کردند ، (که البته در آن دخل و تصرف شده است) ، هر چقدر به جنوب تهران میروید این رسوب گذاری ریز دانه تر است و خاک مرغوب تری را در آنجا داریم، برای همین است که شما کهن ترین آثار زیست را در دشت جنوبی مثل چشم علی شهر ری مشاهده میکنید ، اثاری که ما در جنوب تهران داریم ، مربوط به هفت تا هشت هزار سال زیست میشود ، هرچقدر به شمال تهران برویم این سابقه کمتر میشود ، مثلا در منظقه قیطریه ، زرگنده ، اطراف حسینیه ارشاد و … اثار هزاره اول و دوم را میتوانیم مشاهده کنیم که این یعنی سابقه سکونت کوتاه تر است ، دشت تهران یک خاصیت استثنایی دارد و استثنایی بودن آن از این جهت است که امروز شما میبینید در دشت تهران چیزی حدود چهارده میلیون نفر زندگی میکنند و تقریبا هیچ جای دیگری در ایران ندارید که بتواند به جهت آب و خاک و هوا و … پاسخگوی نیاز این تعداد انسان باشد .

اما تهرانی که در مورد آن صحبت میکنید تهرانی است که نقطه آغاز آن از حصار طهماسبی شروع میشود   و تا به امروز ادامه و گسترش یافته است ، این تهرانی که منصوب به سابقه ای طولانی است ، قاعدتا تا دوره رضا شاه منصوب است ، البته در دشت تهران شما سه زیستگاه اصلی داشتید، تهران ، شمیرانات که ییلاق تهران بوده و یکی دیگر که به عبارتی میتوان گفت قشلاق تهران بوده است . یعنی در فصول سرد ، مردم تهران به آنجا رفت آمد میکردند ( دشت تهران ) ، زندگی در اصل در شهر تهران قرار دارد ، حالا مختصات طبیعی بخش مرکزی تهران که نقطه آن حصار طهماسبی است ، از جهت اب و هوایی شرایط ویژه ای دارد ، یکی از مهمترین ویژگی های آن ، داشتن یک جریان باد است از جنوب غربی به سمت شمال شرقی ، و جریان باد دیگر هم که از شمال به جنوب میوزیده  و در دره ها حرکت داشته است ، که میان هر دو جریان ؛این جریانی بوده که به صورت باد مطلوب میوزیده است.

همه شهر های ما باد مطلوبو نامطلوب خاص خود را داشتند، معمولا باد های بد باد هایی بودند که از مناطق خشک و کویری میامدند و همراه خود گرد و غبار حمل میکردند. یکی از کار هایی که در تمام شهر های ما اتفاق میفتاده، مدیریت این باد های نا مطلوب بوده است، مثلا در شهر شیراز جریان بادی وجود دارد که درست در مسیر رودخانه خشک از قصر الدشت به سمت مقابلش میوزد ، اینکه در مسیر قصر الدشت رودخانه ایجاد میکردند برای این بوده که باد را مطلوب و خنک کنند.

یا در اصفهان ، روی جریان رودخانه زاینده رود یک جریان باد دارید که سر راه آن از آتشگاه به بعد شما جنگل های ناجرود را میتوانید مشاهده کنید که باز این تدبیر ،جریان باد را مرطوب  و خنک میکند ، و در بعضی مکان ها مثل شیراز، این باد با بهار نارنج ها و گل ها و … علاوه بر مرطوب و خنک شدن ،  معطر نیز میشدند .

در نتیجه در خیلی از شهر ها میبینید که باد را در مقیاس کلان به شکلی که گفتم مدیریت میکردند  و اما در مقیاس خرد ،مدیریت باد با جهت گیری خانه ها ، (جایی که ایوان واقع میشده ) و انواع تمهیدات سعی میکردند که باد را مدیریت کنند ، اگر باد مزاحم بوده باشد ، آن را مهار و اگر موافق بوده آن را در داخل خانه جریان بدهند ، که در این جهت ما میتوانیم ببینیم که حتی باد نا مطلوب را هم در بسیاری از شهر ها با پدیده بادگیر مثل یک اسب سرکشی رام میکردند و از آن سواری میگرفتند.

  • مشخصات معماری ای که از اقلیم تهران منشعب شده به نظر شما چه هست ؟

تهران موقعیت های مختلفی دارد و بنا به آن موقعیت ها طبعا تاثیر پذیرفته است ، یعنی اندازه شرایط محیطی را میشناختند و مراعات میکردند ، با مراعات کردن آن، وضعیتی ایجاد میکردند که بشود زندگی کرد ، پس بنابراین میتوانیم ببینیم که بدون اینکه ما از نفت و انرژی های زیادی استفاده کنیم شرایط زیست را توانسته بودیم فراهم کنیم.اما اینکه در تهران چه نوع ملاحظاتی را ایجاد کردند ، مثلا زیر زمین داریم و این در صورتی است که در اصفهان زیر زمین نداریم و در قزوین و یزد مانند تهران زیر زمین وجود دارد ،خب این سوال به وجود میاید که چرا اساسا زیر زمین ایجاد میشده؟! یکی از آن دلایل ،اختلافی است که در زمستان و تابستان زیر زمین میتوانست ایجاد کند، یعنی درزمستان ها خانه شما گرم بوده و در تابستان ها به دلیل اینکه آن، از تابش آفتاب محصور و ایزوله بوده ، خنک نگه داشته میشده است.

یکی از دلایل دیگری که زیر زمین ها ایجاد شدند ، این است که آن شهر هایی که مبتنی بر زراعت بودند ،همواره تهدید خشکسالی یکی از مسائل وجود بود، پس محصولات زراعت در زیر زمین نگه داشته میشدند .

  • یکی از راه های مدیریت باد و اقلیم، بادگیر و زیر زمین و … بوده است؛ با توجه به پژوهش هایی که داشتیم در تهران تعداد زیادی بادگیر وجود دارد و با توجه به اقلیم چندگانه ای هم که در تهران داریم ، به نظر میاید عنصر بادگیر برخلاف آنچه که معمولا میپندارند ، در تهران به وفور استفاده میشده، به نظر شما شکل گیری و منسوخ شدن بادگیر در طول زمان به چه صورت بوده و خصوصا درباره بادگیر های تهران ، چه پروسه ای را طی کرده است ؟

ببینید ، حالا در مقیاس ملی اگر نگاه کنید، ما تا قبل از دوره تیموری بادگیر نداریم، و عمدتا این عنصر معماری در شهر های حاشیه کویر اتفاق میافتد ، مثلا نمونه خانه هایی که در یزد است ، به دلایلی آنجا خانه های بسیار کهن داریم، با توجه به مطالعاتی که شده از دوره سلجوقی میتوان رد پای خانه ها ها را در یزد تا به امروز دنبال کنیم، که در نتیجه این تغییر و تحول هایی که در دوره های مختلف اتفاق افتاده است را در آنجا میتوان دید ، کاملا مشهود  است که در دوره سلجوقی یک باد مزاحمی بوده که این باد مزاحم از روی کویر میامده و همراه خودش گرد و غبار حمل میکرده ، در نتیجه امروز قابل مشاهده است که ساختمان هایی که در دوره سلجوقی ساخته شده اند ، در مقابل این باد یک پناهگاه دارند ،این باد به عنوان یک مزاحم زندگی بوده ، یعنی ساختمان ها به ترتیب حیاط های کوچکی داشتند و پس از آن دیوار هایی بلند ، به گونه ای که ساختمان گاردی در مقابل باد بسته بود ، در دوره ایلخانی میبینیم که کم کم دوباره با این باد مواجه میشوند و این باد را میخواهند تحت فرمان خود قرار دهند ؛ جبهه ای از بنا که روی باد قرار میگرفته کم کم ارتفاع میگرفته و در نتیجه یک ایوان در آنجا ایجاد می شده است ، این باد داخل ایوان شده و کم کم در داخل خانه میپیچد ، پشت این ایوان یک اتاقی درست میکردند و  پشت این اتاق یک باغچه ای معمولا قرار میگرفته است ، یعنی میفهمند که این باد طبعا گرم نیست و  این گرما برای تابش آفتاب است ، اینگونه میشود که باد را میاورند در سایه و به یک کوران تبدیل و در آنجا شرایط مطبوع زیست را ایجاد میکردند ؛ و این گردش باعث میشده که غبار آن نیز تخفیف پیدا کند ؛ در دوره تیموری میبینیم ، شروع میکنند باد را بیشتر مهار کنند ،چنانکه اولین نمونه بادگیر ها در یزد نیز مربوط به دوره تیموری ها است که این باد را در جهت باد برده و در آنجا آن را کانالیزه میکردند و در آنجایی که میخواستند نیز این باد در داخل ساختمان توضیع و پخش میکردند ؛ در دوره صفوی میبینیم  بادگیر خودش تشخص بنا میشود ، یعنی ما بنا های زیادی داریم که بادگیر های آنها همانند سردر خانه ها به ساختمان تشخص میدهند ؛ بنا هایی که خیلی میخواستند شاخص باشند ، بادگیر های رفیع تر و مجلل تری را ایجاد میکردند ، مثلا شما در یزد بادگیر عمارت باغ دولت آباد را دارید که جزو رفیع ترین بادگیر هایی است که وجود دارد ،و دیگر با گذشت زمان و افزون شدن تجربه در این حوزه ، میتوانید انوع و اقسام استفاده ها از باد را با این عنصر ببینید ، مثلا در آب انبار ها بادگیر میسازند که جریان باد در آنها باعث میشود آب فاسد نشود و خنک باقی بماند ، یا دربعضی از خانه ها شما میبینید که چند بادگیر ایجاد میشود تا تمام عمق خانه ها را از جریان باد بهره مند نمایند و از این جریان بادی که در سایه شروع به وزیدن میکند و شرایط مطلوب زندگی را در آنجا ایجاد میکند نهایت استفاده را ببرند.

تهران به دلیل این که سابقه شهر به مفهوم جدی شدن آن عمدتا از زمان پایتختی آن مشهود است به نظر میرسد از زمانی که تهران پایتخت شده و مردم بقیه شهر ها اینجا آمدند ، آن تجربه خودشان را همراه خودشان آوردند ، یعنی یزدی ها تجربه های خودشان را به تهران آوردند که شما نشانه های آن را در خیلی از بنا ها میبینید ، مثلا به جز تزئینات و …  فناوری هایی که در مناطق دیگر ایران استفاده میشود نیز به تهران هم رسیده بود، با توجه به اینکه تهران چند جهت باد دارد و در فصول مختلف بعضی از این باد ها، بادهای قوی تری هستند و بعضی ضعیف تر ، شما میبینید که معمولا در تهران بادگیر ها را چند وجهی میساختند تا از چند جانب ،باد را مهار و از آن بهره ببرند . در تهران مکان هایی هم داریم که فقط از یک جهت باد میگیرند ، مثل بادگیر های اردکان ؛ برای همین بادگیر ها درست رو به همان جهت ساخته میشدند ، به هر صورت بادگیر ، پدیده ای است که کمک میکند به اینکه ما باد را اولا مهار کنیم و رام و کاملا اهلی کنیم به طوری که کاملا تحت فرمان ما باشد ، مثلا میدانید بادگیر ها در فصل تابستان و فصل گرما ، باز بودند و در فصل سرما آنها را از ابتدای کانال با درچیه ای که تعبیه شده بود ، میبستند ، یعنی یک فناوری تحت کنترل بوده که باد در فصل زمستان مزاحمت ایجاد نکند ؛ بنابر این بادگیر در تهران پدیده ای است که به نظر میرسد از زمان پایتختی ما شاهد آن هستیم ، طبعا در خانه ها یی شما میتوانید آن را پیدا کنید که تشخصی دارند ، یعنی حضور این عنصر در همه خانه ها عمومیت نداشته است ، چون اگر عمومیت میداشت ما چهره شهر تهران را قاعدتا باید مثل اردکان میدیدیم که همه خانه ها در آن دارای بادگیر هستند ، در صورتی که شما در اینجا باید بگردید بادگیر ها را پیدا کنید ، پس به عنوان یک عنصر تشخص دهنده به بنا است ، مالک باید از یک تمکنی برخوردار میشده تا بادگیر بسازد ، چنانکه شما در خانه ها خیلی پدیده های دیگر را هم نمیتوانید عمومی ببینید ، ما خانه هایی داشتیم که در داخل آن حمام وجود داشته ، اما آن خانه جزو معدد خانه های دارای حمام به حساب میامده است ، یا خانه هایی داشتیم که حوضخانه های مجلل داشتند ، که این عنصر هم در همه خانه ها وجود نداشت ، اینها  در واقع پدیده هایی هستند که مطابق با تمکن مالک اتفاق میافتادند.

  • نظر به اینکه همزمان با منسوخ شدن بادگیر در ایران ، دوره تجدد و به روایتی دوره معماری فرنگی در تهران ( در دوره قاجار ) اتفاق افتاده بود ،آیا منسوخ شدن بادگیر را در تهران را به همین دلیل میدانید و اگر نه فکر میکنید علل منسوخ شدن بادگیر با توجه به خاصیت های عملکردی و کاراکتری ای که داشته است در کل چیست ؟

این که تکنولوژی وارد میدان میشود ، احساس میکنند باد را خیلی راحت تر میتوانند در اختیار داشته باشند ، این عناصر وقتی میاید یک نوع استغناء ایجاد میکند که فقط در مورد بحث بادگیر نیست ، مثلا ما در دهه 40 که همه خانه ها صاحب برق بودند و اب لوله کشی پیدا میکنند ، همچنان شما در زمینه گرم کردن محیط خانه میبینید سنتی که در خانه وجود داشته این بوده که ما در فصل سرما یک کانون ایجاد میکردیم ، در فصل سرما دور آن کانون زندگی میکردیم  و همه خانه گرم نبوده وفقط آنجا که کرسی داشتیم گرم میشد  ، حالا بعدها بخاری پیدا میشود و ما میتوانیم فضای یک اتاق را گرم کنیم ، و یک کانون گرما فقط وجود داشت ، برق این اجازه را به ما میداد که همه اتاق و خانه گرم شود ، عین همین در مورد  خنک کردن هم صادق است ، شما میبینید وقتی که برق وجود نداشت ما در خانه هایمان ییلاق و قشلاق زندگی میکردیم ، یعنی خانه هایی که حیاط مرکزی داشتند ، قسمت شمالی خانه مخصوص یک فصل بود و قسمت جنوبی خانه مخصوص یک فصل دیگر ، مثلا در قسمت جنوبی خانه در فصل زمستان زندگی میکردیم به دلیل آنکه آفتاب کمتر به آن میتابید ، در صورتی که در قسمت شمالی خانه در فصل تابستان زندگی میکردیم افزایش تابش آفتاب در آن قسمت خانه و در آن فصل ، یعنی با این تمهیدات و جابه جایی ها سعی میکردیم که آن محیط مطبوع تر زیست را برای خودمان ایجاد کنیم ، در صورتی که وقتی این فناوری ها آمد دیگر ضرورتی برای اینها وجود نداشت ، که در نهایت دیگر به بادگیر و حوضخانه و … نیازی نبود و موضوع ان اساسا منسوخ شده .

  • در مورد اینکه فرمودید بادگیر را در مکان هایی به کار میبردند که نسبتا استغناء مالک بیشتر بود ، آیا کاربری آن مکان ها را میشود به لحاظ کالبدی و عملکردی تقسیم بندی و طبقه بندی کرد ؟

طبعا ساخت بادگیر بیشتر در خانه ها اتفاق میافتاد ، اگر هم زمانی در بنا های عمومی بادگیری ساخته میشد، این به ندرت مشاهده میشد ، چون شما در بنا های عمومی به دلیل آنکه دریک نقطه  زندگی نمیکنید و با جمعیت زیاد و فضای بزرگ روبرو هستید ؛ و بنابراین بادگیر که برای یک محدوده نسبتا کوچک طراحی میشده ، نمیتوانسته همه آن فضا را خنک کند ولی در خانه چون جمعیت کوچکی است میشود اینکار را در یک اتاق یا در یک حوضخانه ای که فرض کنید یک خانواده میتوانستد در آن زندگی کنند ، مشاهده میکردیم ، عمدتا بادگیر به عنوان فناوری ای است که به ما کمک میکند ، مثل آب انبار ها و چنانچه بادگیر را در مناطقی ببینید که بسیار یافت میشود هم وقتی آنجا را نگاه میکنید اگر هم مسجدی بادگیر داشته باشد خیلی نمیتوانید بادگیر آن را شاخص ببینید ،  ولی در خانه ها کاملا آن را میبینید ، مثلا در مساجد در یک نقطه خاصی بوده مثل جایی که امام جماعت در آنجا قرار میگیرد ، یعنی کل مسجد را نمیشود با یک بادگیر خنک کرد و هوای مطبوع لازم را با ان بدست آورد.

نمونه آن کاخ گلستان است ، که همه بنا های آن بادگیر ندارد ، ولی یک عمارت بادگیر دارد که در تابستان ها مقیمان کاخ به آنجا پناه میبردند ، ولی خب میشود گفت شاخص ترین بادگیر تهران ، همان بادگیر عمارت بادگیر ، مجموعه گلستان است.

  • یعنی در تهران شاخص ترین بادگیر را در کاخ گلستان میبینید.

به نسبت سایر بادگیر های یافت شده و استغناء مالکان آن کاخ ها ، بله .

  • طبق فرمایشات شما اثتنباط من این است که بیشتر بادگیر ها در تهران با توجه به تزئینات و عناصری که در آنها به کار رفته است ، نقش تشخصی برای خانه ها داشته است تا نقش اقلیمی ، و شاید نقش عملکردی بادگیر بیشتر به عنوان یک کارکرد کمکی به حساب میامده است ، این درست است ؟

نه.ما در سنت معماری هیچ وقت با یک تیر یک نشان نمیزنیم  با یک تیر همه نشانه ها را باید بزنیم ، یعنی هم استفاده عملکردی میکنیم و هم استفاده میکنیم برای ابراز تشخص ، برای همین هست که بادگیر ها به لحاظ مکانیزم فناوری ای که دارد یک فضای خنک در اختیار ما میگذاشته ، اما همچنان استعداد این را داشته که تزئینات روی آن قرار بگیرد ، ارتفاع بگیرد ، از دور دیده شود و نقش سردر  را ایفا کند ، مثل نقش لباس برای تن .

  • پس به طور کلی شما بادگیر را به عنوان یک کاراکتر شاخص در تهران میدانید یا خیر ؟ یعنی آیا تهران قدیم را مثل بسیاری از شهر های کویری ما ،به لحاظ منظر شهری با بادگیر هایش میشناختند ؟

ببینید باید ببینیم با کجا مقایسه میکنیم ، اگر با یزد و بندر لنگه و شهر های اینچنینی مقایسه کیم ، خیر ، در تهران بادگیر خیلی موضوع فراگیر و عمومی ای نیست ، در صورتی که در آنجا حتما بادگیر باید باشد ، چون بدون بادگیر زندگی در انجا خیلی سخت و غیر ممکن خواهد شد، در صورتی که در تهران شما بدون بادگیر میتوانستید زندگی کنید ، البته نقش بادگیر به عنوان یک عنصر کمکی همچنان وجود داشته است.

  • پس بادگیر را نمیشود برای تهران قدیم به عنوان یک نشان ( آیکن ) در نظر گرفت ؟

در وجه عملکردی نه ، ولی در وجه آن تشخص چرا ، ما یکی از شاخص ترین بادگیر هایی که در ایران وجود دارد را داریم ،که آن بادگیر عمارت بادگیر کاخ گلستان است .

  • آیا اسنادی هم وجود دارد که بگوییم اولین حضور بادگیر ها در تهران از کجا و چه زمانی شروع شده است ؟

به نظر من از عمارت بادگیر که برای دوره فتحلی شاه است میتوانیم شروع کنیم.طبیعی بوده که این عنصر را اول باید در کاخ شاه پیدا کنید ، بعد در خانواده ثروتمندان و بزرگان و بعد در سطح عموم جامعه؛ مثلا محله دولت و دروازه دولت که یک محله عیان نشین است نیز جزو مناطقی از تهران هستند که بیشترین بادگیر ها را داشتند .

  • همانطور که مستحضرید ، بادگیر علاوه بر نقش خنک کننده ای که داشته است ، به عنوان تهویه نیز به کار میرفته ، چطور این نقش تهویه ای را مدیریت میکردند که در مقابل باد های نا مطلوب و گرد و خاکی که از جبهه های مختلف تهران ممکن بود در فصل های مختلف بوزد ،کنترل شود و اثرات نامطلوب نداشته باشد ؟

خاصیت بادگیر این هست که به دلیل گردشی که در محیط ایجاد میکرده ، آن گرد و غبار در واقع رسوب میکند ، این باد دو چیز با خود حمل میکند ، یکی اینکه گرد و غبار ممکن است همراه داشته باشد و یکی دیگر اینکه در جایی که گرم است به دلیل تابش افتاب حس میکنید باد گرم است ،در صورتی که در حقیقت این باد گرم نیست و بر اثر تابش آفتاب گرم میشود . در برخی از مناطق ایران باد را با مسیری که تعریف میشود ، مرطوب هم میکنند ، مثل بم ، بم چون زمینش مرطوب است ، شما میبینید که بادگیر را به جای آنکه روی ساختمان بسازند در باغ ها ساخته میشد ، از زیر ساختمان به بادگیر یک کانال میکشیدند ، این کانال در جوار مزرعه و آبی که به سطح زمین داده بودند قرار داشت که در تماس این اب با باد تبخیر سطحی ایجاد میشد و در نتیجه باد در جایی که بیش از 50 درجه گرما داشت ، خنک شده و آن را در به داخل ساختمان هدایت میکردند ؛ حالا در تهران به این شدت نبوده ، همینقدر که باد را درون سایه میاورند و یک گردشی ایجاد میکردند تا این گرد و غبار از باد خارج شود ، همین کفایت میکرده است.

  • نقش بادگیر ها را در گذشته به لحاظ منظر شهری چگونه میبینید ؟

باید دید از داخل بنا و از بیرون چه دیده میشود ، چیزهایی که درون نمای بیرونی است مثل سردر و چیز هایی  که ارتفاع میگیرد مثل بادگیر ، از اینها استفاده میکرند برای اینکه با بیرون گفتگو کنند و به بیرون بگویند ما که هستیم ، در واقع هرکسی با انچیزی که فرصت ابراز پیدا کرده به بیرون ، میخواسته بگوید من که هستم ، حالا اینجا یک عنصری پدید آمده مثل بادگیر که با بادگیر میخواهند بگویند من که هستم ، من آدم متمکنی هستم ، من آدم شاخصی هستم ، تشخص دارم ، منزلت اجتماعی دارم یا …که اینها در بادگیر منعکس میشده ، یعنی داخل خانه با بیرون در واقع با بادگیر صحبت میکند، همان نقشی که سردر ورودی پیدا میکند ، بادگیر هم پیدا میکند ، البته شاید نه به شدت سردر ورودی ، اما فرصتی را ایجاد میکند برای این گفتگو با بیرون.

  • در جامعه امروز استفاده از بادگیر ها را چگونه میبیند و اساسا بهرهگیری از آنها را درست میدانید ؟

بادگیر ها امروز یک خاطره هستند از دورانی از زندگی در شهر ، ممکن است نقش عملکردی را امروز ایفا نکنند ، ولی دلالت های تاریخی آنها همچنان وجود دارد ، بگذریم از اینکه ما از فناوری بادگیر ، امروز هم میتوانستیم استفاده کنیم ، چنانچه در مکان هایی از دنیا مثل امریکا از فناوری های بادگیر در مناطق خشک استفاده کردند ، آن را بروز و معاصر کردند و استفاده میکنند ، جالب است که در منطقه مراکش ، در قرن هفتم و هشتم یک گروه یزدی آنجا رفتند که امروز چهره چند شهر این کشور را میبینید خیلی ایرانی است ، که از این فناوری از آنجا نیز استفاده کردند تا شرایط زیستی بهتری را به ارمغان آوردند.

این بادگیر ها بخشی از شناسنامه شهر هستند و فقط نوستالوژی نیستند

  • با سپاس از زمانی که در اختیار ما گذاشتید

نشست ” استارت آپ ها ، معماری و شهر “

نشست ” استارت آپ ها ، معماری و شهر ”  به همت موسسه مطالعات راهبردی معماری ، شرکت بازاریابی و برندینگ Awarenesss و قطب علمی ، فناوری معماری دانشگاه تهران در روز سه شنبه 5 دی ماه 1396 ،ساعت 10 الی 13 در آمفی تئاتر آوینی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران برگزار میگردد.  این نشست که توسط بخش تکنولوژی و مردم طرح ” معماری خوب ” طراحی شده است ، قصد دارد مسئله استارت آپ ها و نقش کلیدی آنها برای حل معضلات شهر و معماری و به تبع آن ایجاد مشارکت عمومی در زمینه معماری و شهر را عنوان نموده و طرح مسئله ای باشد برای ایجاد اکوسیستم های نورآورانه در جهت حل معضلات شهر از طریق مشارکت غیر متخصصان .

بنابراین سعی داریم در قالب سخنرانی های 7 دقیقه ای پیرامون 3 موضوع استارت آپ ها ، شهر هوشمند ، معماری و کارآفرینی و در نهایت گفتمان در پنل چالش ها و سیاست ها از طریق متصدیان و سیاستگزاران شهری به طرح موضوع در این زمینه بپردازیم .

همچنین به طور همزمان افتتاحیه نخستین استارت اپ ویکند معماری  در نشست”استارت آپ ها ، معماری و شهر” برگزار میگردد.

[ حضور برای عموم “رایگان و آزاد ” است ، اما با توجه به محدودیت در فضا لطفا از طریق فرم  زیر رزرو نمایید  ]

+ زمان ثبت نام : حداکثر تا روز یکشنبه 3 دی 1396

میزگرد معماری برای همه

نخستین گپ و گفت ( میزگرد) معماری برای همه ؟! با همکاری شهر کتاب فرشته برگزار میگردد معماران ، مردم و یک دیدگاه مشترک ، این سه کلمه همان نقاط کلیدی ای هستند که میتوانند یک معماری و شهر خوب یا نامطلوب را از دیدگاه برگزارکنندان شکل دهند ، کلماتی که بیش از ۶ دهه بسیاری از چالش ها و گفتمان های این حوزه را به خود اختصاص داده و حاصل نشدن یک دستاورد مشترک فرهنگی در این حیطه نتایج کالبدی امروزی را برای هر شهروند ایرانی پدیده آورده است.
از این رو پروژه رویداد های” معماری برای همه ؟! ” در طرح ” معماری خوب ” و با همکاری شهر کتاب فرشته با موضوع به چالش کشیدن یک معماری خوب ، اینبار از دیدگاه مخاطب و بهره بردار آن ، استارت خورد.
این رویداد ها گپ و گفتی خواهند بود میان مردم و معماران درباره چالش های پیش رو و دیدگاه های مشترک و غیر مشترک که ضمن تبیین مسئله معماری و گفتمانی درباره حصول یک معماری خوب با زبان غیر تخصصی شکل میگیرند.
پس اگر مایل به چالش کشیدن شهر ، معماری و علل شکل گیری شهر نامطلوب امروزی هستید و دوست دارید بعد از ظهر چهارشنبه خود را به گپ و گفت و آگاهی بیشتر در این زمینه اختصاص دهید ، در نخستین جلسه از میز گرد های معماری برای همه !؟ شرکت نمایید .

زمان : چهارشنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۷ ، ساعت ۱۸٫۰۰

مکان : شهر کتاب فرشته ؛خیابان شریعتی، نرسیده به پل صدر، پ ۱۶۷۱

چالش ایده خلاق معماری خوب

چالش ایده خلاق:
معماری خوب؛ پیش از طراحی
موضوع: یک بیان بصری از پارامترهای پیش از طراحی برای خلق معماری خوب

اهداف چالش:

  1. ایجاد انگیزه برای علاقه مندان که به دنبال طراحی “معماری خوب” هستند.
  2. ارزیابی میزان آشنایی و توجه دانشجویان و معماران به روندی از طراحی که منجر به خلق معماری خوب میشود.

چگونگی شرکت در چالش:

هر فرد با توجه به توانایی ها و تسلطی  که دارد می تواند به بیان بصری دیدگاهش نسبت به روند طراحی معماری خوب بپردازد.

برای ارائه دیدگاه ها چند قالب تعریف شده که به شرح زیر است:

+  ضبط فیلم تا حداکثر 1 دقیقه،  سناریو و نوع ارائه آزاد است.

+  ارائه دیاگرام که نشانگر مراحل روند پیش از طراحی  برای خلق معماری خوب  باشد.

+  ارائه ۵ عکس که شامل مراحل روند پیش از طراحی  برای خلق معماری خوب باشد.

+  ارائه 1 فتومونتاژ که شامل مراحل روند پیش از طراحی  برای خلق معماری خوب باشد.

+ ارائه یک متن، حداکثر 400 کلمه

نحوه ارائه : 

در همه موارد بالا علاقمندان میتوانند آثار خود را در بخش FILES پروفایل خود اپلود نمایند و از طریق فرم زیر به ما اطلاع دهند .

راهنمایی : برای آپلود فایل اثر خود ، لطفا از طریق لینک https://goodarchitecture.org/register ثبت نام نمایید ومطابق عکس زیر در بخش Files  در منوی بالای پروفایل شخصیان در وبسایت معماری خوب اثر مورد نظر خود را آپلود نمایید.

Capture111111111111111

تاریخ نهایی ارسال مدارک:

18 تیر ما 1397

نتایج:

بررسی پروژه نفر اول توسط سخنرانان در نشست تیر ماه 1397 صورت می‌گیرد و همچنین از نفر برگزیده چالش در نشست تقدیر به عمل می آید.

در صورت داشتن هرگونه سوال لطفا با ایمیل و یا فرم زیر در تماس باشید :

events@GoodArchitecture.org

طرح ” معماری خوب ” برنده جایزه دادمان شد .

دومین همایش جایزه دادمان در تاریخ 16 اسفند 1396 در محل سالن اجلاس سران با حضور مسئولین ارشد و متخصصین حوزه راه و شهرسازی کشور برگزار شد.

در این مراسم دکتر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، دکتر محمد دامادی عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و رئیس شورای سیاستگذاری همایش، دکتر علی اصغر مونسان معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان گردشگری و میراث فرهنگی، دکتر علیرضا رهایی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و رئیس کمیته داوران همایش، خانم دکتر زهرا نژاد بهرام عضو شورای شهر تهران و عضو شورای سیاستگذاری همایش، دکتر محمدسعید ایزدی معاون معماری و شهرسازی وزیر راه و شهرسازی، مهندس هادی دادمان فرزند شهید رحمان دادمان، دکتر ایمان مصدری رئیس گروه متخصصین ایران و دکتر علی نبی‌زاده عضو هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی تهران و دبیر شورای سیاست‌گذاری همایش به ایراد سخن پرداختند.

سید محمد موسوی ثانی دبیر اجرایی همایش ضمن تشکر از مسئولین همایش وسایر مقامات حوزه راه و شهرسازی کشور، اسامی و مشخصات برندگان دومین همایش جایزه دادمان به شرح ذیل اعلام نمود:

چهره‌های ماندگار:

مهندس سید حسن شفتی

استاد دانشگاه، رئیس هیات مدیره و مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران “هما” ، رئیس سازمان هواپيمائي كشوري و با حضور در وزارت نفت(موسس و اولين رئيس شركت مهندسي ساختمان صنايع نفت)، وزارت راه و ترابري(قائم مقام وزير در امور هواپيمائي)، وزارت امور خارجه(سفير جمهوري اسلامي ايران در اسپانيا)، وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات(اولين رئيس سازمان فضائي ايران)، سازمان خدمات هليكوپتري(رئيس هيئت مديره)، سازمان مديريت صنعتي، استاد برجسته دانشگاهها(اميركبير، صنعتي شريف، خواجه نصير و دانشگاه تهران)، موسس و اولین رئيس دانشكده هوا فضا و اولین رئيس پژوهشكده هوا فضاي كشور و نقش اساسی در ‏انجمن هاي علمي و دوستي و اتحاديه هاي بين المللي هوانوردي از جمله سوابق ارزشمند ایشان است.

دکتر سید محسن حبیبی

دارای دو مدرک در مقطع فوق لیسانس در رشته‌های معماری و شهرسازی از دانشگاه تهران و دکترای شهرسازی از دانشگاه پاریس می‌باشد. حبیبی در ۱۳۶۰ از رساله دکتری خود را با عنوان ترکیب شهری از «شهر سنتی» به «شهر نوین» دفاع کرد.

دکتر حبیبی در سال ۱۳۸۱ به عنوان استاد نمونه دانشگاه تهران شناخته شد و همچنین دارای بیش از شصت مقاله در زمینه شهرسازی و معماری است.

از مسئولیت‌های دانشگاهی ایشان می‌توان به مدیر گروه شهرسازی دانشگاه تهران، سرپرست تحصیلات تکمیلی دانشکده هنرهای زیبا، معاون آموزشی دانشکده هنرهای زیبا و رئیس دانشکده هنرهای زیبا اشاره کرد.

دکتر حبیبی با توجه به رشته تحصیلی و تجربیات خود در بحث شهرسازی شهر تهران نیز فعالیت کرده که حضور در شورای راهبردی و هدایت طرح توسعه شهری (جامع) تهران، شورای تخصصی شهر تهران، مشاور معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران از آن جمله است.

حبیبی در دهه شصت و هفتاد با وزارت مسکن و شهرسازی با پذیرش مسئولیت‌های معاونت تحقیقات مسکن، مرکز تحقیقات ساختمان مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی، مشاور رئیس مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، شورای علمی مرکز مطالعات معماری و شهرسازی، وزارت مسکن و شهرسازی، شورای اجتماعی اقتصادی وزارت مسکن و شهرسازی و هیئت علمی سمینارهای توسعه مسکن وزارت مسکن و شهرسازی همکاری داشته است.

او همچنین در سمت مشاور رئیس سازمان میراث فرهنگی کشور و رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حضورداشته ‌است.

پروژه های برتر در بخش  ابنیه و ساختمان:

1-باغ پرندگان لویزان

کارفرما: شهرداری تهران

مجری – پیمانکار:  شرکت سکاف

طراحی و مشاور: شرکت سازه‌های پارچه‌ای دیبا (برنده جایزه)

2-نمایشگاه بین‌المللی شهر آفتاب تهران

کارفرما: سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری تهران

مدیر طرح – مشاور:  شرکت یادمان سازه

مجری : شرکت آهاب / شرکت کاشالوت

مشاور طرح: نقش جهان‌پارس (برنده جایزه)

3- دبستان سه کلاسه کوئیک مجید ( پروژه مقاوم در برابر زلزله استان کرمانشاه)

کارفرما: اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمانشاه (برنده جایزه)

مجری: آقای قنبر بابایی (برنده جایزه)

4-مزرعه خورشیدی 20 کیلوواتی روستای هماباد استان اصفهان

اولین مزرعه خورشیدی روستایی 20کیلوواتی

کارفرما: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (برنده جایزه)

پروژه‌های برتر در زمینه راه و ترابری:

بخش جاده ای:

1-پل‌ها و تونل‌های قطعه 1  آزادراه تهران-شمال

کارفرما: بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی

مجری: شرکت آزادراه تهران- شمال (برنده جایزه)

2-مجموعه پل‌ها و تقاطع‌های غیر هم‌سطح میدان استقلال اصفهان

کارفرما : شهرداری اصفهان

مشاور کارفرما : سازمان طراحی و فنی مهندسی شهرداری اصفهان

پیمانکار : سازمان عمران شهرداری اصفهان

مشاور و دستگاه نظارت : مهندسین مشاور هگزا -طراحی و نظارت (برنده جایزه)

3-سپهتن (سامانه پايش و نظارت هوشمند تردد ناوگان حمل ‌و ‌نقل جاده‌اي)

مجری: پلیس راهور ناجا، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای (برنده جایزه)

بخش ریلی:

1-طراحی- ساخت و بهره‌برداری از اولین قطارهای مسافربری 5 ستاره فدک

مدیر پروژه: مهندس محمد ذوالقدری، مهندس محمدحسین صادقی

سازنده: گروه صنعتی ریل­پرداز

طراحان و مشاوران  Prose Ab  سوئیس، شرکت ریلپرداز سیستم، ارزش آفرینان فدک

بهره بردار: شرکت ریل پرداز نوآفرین -قطارهای 5 ستاره فدک (برنده جایزه)

بخش دریایی:

سرمایه­گذار برتر:

پروژه شهرک صنایع دریایی ساحل اروند (شصدا)

سرمایه گذار: آقای اسماعیل امیران و شرکا-بخش خصوصی (برنده جایزه)

کار آفرین برتر

حسن رضا صفری

مدیر­عامل موسسه رده­بندی ایرانیان

ایده برتر

فرآیند بزرگراه الکترونیکی دریایی خلیج فارس (ایده پرداز: مرکز مطالعات راهبردی سازمان بنادر و دریا نوردی )

پژوهشگر برتر راه و ترابری

دکتر فریدون مقدس نژاد، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

پروژه‌های برتر در بخش معماری و شهرسازی:

1-تهیه و اجرای طرحهای هادی و بهسازی بافت با ارزش روستایی

کارفرما: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (برنده جایزه)

2-ساماندهی بافت تاریخی با مشارکت شهروندان، پیاده راه سازی محور حرمخانه

طراح و مجری : معاونت فنی و عمرانی شهرداری

کارفرما: شهردازی کلان‌شهر تبریز(برنده جایزه)

3-زیباسازی و بهسازی کرانه رودخانه بالیخلو اردبیل

طراح – مشاور :  مهندسین مشاور معماری و شهرسازی آورث

مجری – پیمانکار : معاونت امور زیربنائی و حمل و نقل شهری

کارفرما: شهرداری اردبیل (برنده جایزه)

4-ویلای دوچناران

کارفرما و مجری : خانم نینا اخوان / آقای سیامک اخوان

طراح : آقای مهندس فیروز فیروز(برنده جایزه)

5-مرمت و بهره‌بردای مجدد از خانه تاریخی خاتمی فر

طراح و مجری : مهندسین مشاور طرح کهن‌دژ

مشاور : آقای علی کولیوند

کارفرما : خانم ندا خاتمی‌فر(برنده جایزه)

6-بازآفرینی محله سیروس

کارفرما : شرکت عمران و بهسازی شهری (مادر تخصصی)

مشاور طراحی : شاخه تجربی معماری کلانشهر

طراح و مشاور: آقای آرش مظفری (برنده جایزه)

7-مرمت و بهسازی و گسترش خانه فولادوند (موزه خوشنویسی)

کارفرما : سازمان زیباسازی شهر تهران

مجری – پیمانکار : گروه آژند نقشه‌پارس/تحکیم عمران قرن

طراح و مشاور : خانم فریار جواهریان (برنده جایزه)

8-پروژه بهسازی محله همت آباد (مفت آباد) اصفهان

کارفرما: اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران (برنده جایزه)

9-پروژه مرمت و بازسازی موزه علی اکبر خان صنعتی

کارفرما: سازمان زیباسازی شهر تهران

10-پروژه حذف زوائد محور انقلاب و موزه علی اکبر خان صنعتی

کارفرما: سازمان زیباسازی شهر تهران (برنده جایزه)

شایستگان تقدیر در بخش معماری و شهرسازی:

1-پروژه تملک و احیای کارخانه ریسباف اصفهان

کارفرما: اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان و شرکت عمران و بهسازی شهری ایران

2-مرمت و احیاء کاروانسرای سعدالسلطنه

سازمان نوسازی و بهسازی شهر قزوین  صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی کشور

3-شهر جدید هشتگرد

شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید

4-احیای بافت تاریخی کلاته خیج با هدف حفاظت از پناهگاه حیات وحش

کارفرما و مجری: موسسه طنین طبیعت تیرگان

پژوهشگر برتر معماری شهرسازی

دکتر احسان رنجبر عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

ایده برتر معماری و شهرسازی

طرح «معماری خوب»

ایده‌پرداز : مهندس نوید گنجی

چهره شایسته تقدیر

آقای دکتر محمود میریان ملقب به پدر شهرهای جدید

 جوایز بخش رسانه

رسانه شایسته تقدیر:

پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی

رسانه برتر:

پایگاه خبری تحلیلی صنعت هوانوردی کن نیوز

بانوان موفق

 1-کاپیتان فهیمه احمدی دستجردی ، اولین و تنها مهندس پرواز زن ایران و موسس جامعه بانوان صنعت هوانوردی ایران

2-کاپیتان زهرا سالاریه، اولین بانوی دریانورد ایرانی

3-خانم دکتر طاهره نصر، رئیس گروه تخصصی معماری و نایب رئیس کمیسیون انرژی سازمان نظام مهندسین ساختمان کشور

همچنین برندگان جوایز، لوح‌های تقدیر و تندیس‌های خود را از مهندس میثم پاشا زانوسی رئیس مرکز، دکتر فاطمه حسینی نماینده مجلس شورای اسلامی، مهندس رجبی نماینده مجلس و رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور و آقایان دکتر مظاهریان، دکتر ایزدی، دکتر شکرچی‌زاده و دکتر محفوظی معاونین محترم وزیر راه و شهرسازی، مهندس احمد خرم رئیس انجمن صنفی کارفرمایی انبوه سازان، سرکار خانم دکتر نژادبهرام و دکتر علی اعطاء اعضای محترم شورای شهر تهران، سرکار خانم دکتر مونا عرفانیان مشاور محترم وزیر راه و شهرسازی، سرکار خانم ناظری همسر محترم شهید دادمان، سرکارخانم دکترفرزانه شرفبافی مدیر­عامل محترم شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران،  آقایان مهندس شاملو، دکتر اسلامی، دکتر بهنیا و سایر اساتید و مقامات عالی‌رتبه حوزه راه و شهرسازی دریافت کردند.