سومین نشست طرح ” معماری خوب” با موضوع روند طراحی در تاریخ 25 اردیبهشت ماه 1397 با حضور جمع کثیری از علاقمندان به این حوزه در محل خانه وارطان برگزار شد .
نشست معماری خوب در ابتدا با ارائه بیانیه و برنامه های طرح ” معماری خوب ” با موضوع ارتقاء کیفیت زندگی از طریق افزایش آگاهی عمومی نسبت به معماری از طرف نوید گنجی ؛ بنیانگزار و سرپرست این طرح / موسسه مطالعات راهبردی معماری ، آغاز و پس از آن فیلم گفتگو با مردم که توسط تیم طرح معماری خوب و با تمرکز بر زوایای دید گوناگون جامعه نسبت به این مهم تدوین و ضبط شده بود ، در حضور مخاطبان پخش شد . در این گفتگو مردم به مسائلی از جمله زیبایی ، حس نوستالژی یک بنا ، استحکام و … به عنوان آیتم های یک معماری خوب اشاره داشتند.
سپس به عنوان نخستین سخنرانی ، دکتر حمید ناصر خاکی روند طراحی در شکل گیری یک معماری خوب را اینگونه بیان نمودند که به طور کلی جایگاهی برای تعریفی از کانسپت که معمار، امروزه به اصطلاح منتظر باشد تا ایده ای به ذهنش جرقه بزند و از آن بهره بگیرد دیگر وجود نداشته و اطلاعات کثیری در قالب یک پروژه در اختیار معمار است تا به یک معماری خوب دست پیدا نماید ، البته ایشان معنای معماری خوب را به طور کلی امری نسبی دانسته و تغییر خطوط و جایگاه معماری در جامعه امروز را خطاب به معماران اینگونه بیان داشتند که (( دغدغه معماری امروز فقط تأسیس یک آتلیه و طراحی یک‌خانه‌ی مسکونی نبوده و مردم در رشته های گوناگون همگام با معماران سعی در ایجاد خطوطی دارند که به مرور زمان معماری کردن به شکل امروزی از بین خواهد رفت و مردم خودشان فضای مورد علاقه خود را با ابزاری که تکنولوژی مسیرش را هموار خواهد کرد ، طراحی کرده و میسازند )) . دکتر خاکی همچنین به ارائه مقایسه ای از روند و فرآیند طراحی در حوزه های دیگر امروزی نسبت به معماری پرداختند و در این باره به نمونه های موردی ای اشاره داشتند.
پس از اتمام سخنرانی دکتر حمید ناصر خاکی ، گفتگوی از پیش ضبط شده ای با مهندس کیوان خسروانی؛ معمار و طراح لباس پخش شد که بیانگیر دیدگاه ایشان نسبت به ایجاد یک معماری خوب در بستر یک کشور بود ؛ کیوان خسروانی سعی داشت روند تاریخی ای را از شکل گیری یک معماری درست و مولفه های آن در جامعه بیان نماید که اساسا یک معماری خوب در پاسخ به سوالاتی همانند معمار چه نقشی ایفا میکند؟ چه تأثیراتی در بستر جامعه میگذارد؟ معمار خوب کیست؟ چه کسی معمار خوب را تعیین میکند؟ سنت راهنماست یا مانع؟ و …. حاصل میشود . ایشان همچنین معماری خوب را محصول یک تعامل درست از فرهنگ ، مردم و رفتار اجتماعی آنها دانسته و بر عدم وجود سلیقه عمومی نسبت به معماری در کشور ایران که حاصل یک روند و خلاء تاریخی است ، تاکید و انتقاد داشتند و آن را یکی از دلایل عمده معماری مخرب در جامعه امروزی ایران دانستند.
سپس دکتر داراب دیبا، معماری را در چارچوب یک اندیشه جهانی بررسی نموده و بیان داشتند که معماری هر منطقه از جهان خلاء هایی مختص به خود را دارد که علل مختلفی مانند خواسته مردم، سنت پرستی یا در مقابل طرفداران بدعت گزاری، اقتصاد و تصمیمات قدرتمندان منطقه باعث نقص معماری در آن مناطق شده است. ایشان یکی از معضلات معماری امروز ایران را تمرکز بیش از حد جامعه بر نوستالژی های ذهنی دانسته و تعصبات ذهنی را به عنوان یکی از دلایل عقب ماندگی معماری ایران بیان داشتند. همچنین دکتر دیبا یک معماری اندیشمندانه را حاصل توجه مردم به فضای زیست و تعامل معماران با پیش زمینه های ذهنی جامعه و نه در دام آن افتادن دانستند.
در ادامه مهندس میر حسینی ابتدا در مورد کارفرمایانی که مانع از بوجود آمدن معماری خوب شده اند انتقاداتی کردند و در مورد پروژه هایی که تحت عنوان پل ساخته می شدند در قیاس با پل طبیعت بیان داشتند که به عنوان بیلبورد های تبلیغاتی بهره برداری میشدند نه به عنوان فضای اجتماعی . همچنین مهندس میرحسینی در ادامه معماری خوب را روایت گر گونه ای از معماری دانستند که مخاطب را راضی کند و بتواند احساسی در او ایجاد نموده و از نگاه کلان به ریشه های شهرها که معماری را شکل می دهند ، بپردازد. وی در ادامه افزایش آگاهی مردم از معماری را راهکاری برای رسیدن به معماری خوب دانستند.
در ادامه نشست معماری خوب ، نتایج نخستین مسابقه و چالشی که برای فراهم آمدن بستری جهت تولید محتوای بدیع و نو در زمینه چیستی معماری خوب و راه نیل به آن شکل گرفته بود ، توسط صاحبان ایده در مدت 3دقیقه ارائه شده و سخنرانان نظرات خود را پیرامون آن ایده ها انتقال دادند.
در بخش آخر نیز نشست معماری خوب زمینه ساز شروع چالشی شد که به منظور انتقال دیدگاه مردم نسبت به معماری به معماران توسط تیم طرح ” معماری خوب ” تدوین شده بود که در این بخش از سه سخنران دعوت شد تا به پرسش هایی پیرامون موضوع معماری و مردم که از پرسشنامه های طرح معماری خوب بدست آمده بود پاسخ داده و نظر خود را این خصوص ارائه نمایند که ادامه دکتر ناصرخاکی ،معماری خوب را موضوع بسیار پیچیده و نسبی دانستند و دیدگاه مردم در مورد معماری را در دو ردیف دسته بندی کرده که دسته‌ی اول را افرادی درگیر نوستالژی و حس و دسته دوم را افرادی که فاقد پاسخ مناسب به نیاز های مردم هستند ، توصیف نمودند. همچنین دکتر دیبا نیز در پاسخ به سوال ایده آل مردم نسبت به یک معماری خوب ، مقایسه ای میان معماری سویس و ایران انجام دادند و بر در خدمت بودن فضای معماری برای مردم در کشور های توسعه یافته تاکید داشتند که این امر در ایران وجود ندارد ؛در تکمیل صحبت های دکتر دیبا، دکتر ناصرخاکی در مورد شعر « frost» به نام (the road not taking) اشاره داشتند و مطابق آن شعر بر لزوم بازگشت معماری ایران برای دریافت آنچیزی که به دلیل سرعت زیاد موفق به حل آن در دایزه معماری نشده است تاکید داشتند .در ادامه مهندس میر حسینی با رجوع به گذشته مثالی از یک پل چوبی آورندند بیدن شرح که (( در دوران کودکیم پل چوبی ای بود که راه آب را می بست و از روی این پل گذر می کردم و ماهی هایی که راه طولانی را طی میکردند از روی این پل می پریدند و امروزه هیچ ماهی ای در آنجا پیدا نمیشود و این حس کامل از بین رفته است و این یک معماری بود که از بین رفت مانند مثال های بیشمار دیگر )) . به عنوان سوال آخر در پاسخ به اینکه کارفرمایان به عنوان یک معمار از شما چه خواسته ای دارند و شما چگونه به آن پاسخ میدهید ؟ دکتر ناصرخاکی به شکل انتقادی اظهار داشتند معمولا کارفرمایان رویکردشان حول این سه موضوع است؛ یک ؛ سه گزینه ارائه دهید تا ببینیم کدام بهتر است ، دو ، رایگان طراحی میکنی ؟! دقت کنید پروژه روی بیلبورد ها برود!
به عنوان حسن ختام نشست، تندیسی از طرف تیم طرح ” معماری خوب” به سخنرانان اهدا شد.
